Άγιος των ελληνικών γραμμάτων, ποιητής του πεζού λόγου και υμνητής του μεγαλείου της φύσης, κορυφή των κορυφών. Είναι μερικοί μόνο χαρακτηρισμοί για τον πεζογράφο Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, κορυφαίο εκπρόσωπο του ηθογραφικού διηγήματος. Τον Παπαδιαμάντη θαύμασαν πολλοί σύγχρονοί του όπως ο Παύλος Νιρβάνας, αλλά και μεταγενέστεροι όπως οι νομπελίστες Σεφέρης και Ελύτης. Ο ίδιος έζησε στο περιθώριο των λογοτεχνικών κύκλων και ίσως της ίδιας της ζωής, απόκοσμος και ταπεινός ως κυρ-Αλέξανδρος.
Στο γυμνάσιο οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον Παπαδιαμάντη με το ΄΄Αγνάντεμα΄΄ του σχολικού βιβλίου, κείμενο που, όπως είναι φυσικό, τους δυσκολεύει αρκετά για τη γλώσσα του. Στα τμήματα Γ1 και Γ4, για την κατανόηση, αρχικά αξιοποιήθηκε σχετικό φύλλο εργασίας. Στη συνέχεια τα παιδιά πληροφορήθηκαν για τη μοναστική ζωή και το έργο του Παπαδιαμάντη παρακολουθώντας το παρακάτω βίντεο:
Ερωτήσεις εμπέδωσης:
- Πού οφείλεται η μόρφωση του Παπαδιαμάντη, αν και χωρίς πανεπιστημιακές σπουδές; Πόσες ξένες γλώσσες γνώριζε ;
- Πώς πέρασε την εφηβεία του στη Σκιάθο;
- Πώς κέρδιζε τη ζωή του στην Αθήνα;
- Ποια ήταν τα αγαπημένα του θέματα και πώς αντιμετώπιζε τους ήρωές του;
- Πώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η ΄΄Φόνισσα΄΄ και γιατί;
- Πώς προσδιορίζεται η δύναμη της γλώσσας του;
- Ποιες διακρίσεις του απονεμήθηκαν και ποια η στάση του απέναντι στους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής του;
- Από τα παραπάνω μπορείτε να αιτιολογήσετε τον χαρακτηρισμό του ΄΄κοσμοκαλόγερος΄΄;
Σύμφωνα, τέλος, με το βίντεο το μεγαλείο της ψυχής του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη συνόψισε σε τέσσερις στίχους ο αγαπημένος του φίλος Μιλτιάδης Μαλακάσης:
Ο κάθε στοχασμός σου
ασμάτων άσμα
στον κόσμο το δικό σου
κόσμος το κάθε πλάσμα.
Σμαράγδη Γαλημιτάκη
